Enflasyonist ortamda hanehalkı davranışları ve harcamalar tesiri

celikci

New member
Hanehalkı gelirleri ve enflasyon… Enflasyon ortamında gelirler, fiyatlara yenilirken tüketicilerin talep kavramı ortasında oluşturduğu davranış kalıpları kıymetlidir. Fed’in enflasyonla faiz silahını kullanarak gayret etmesi beklenirken, istihdam kavramına da gelir sürekliliği manasında ehemmiyet atfedilmektedir. Gördüğümüz üzere, gerçek fiyatların seviyesi elbette gerçek harcamaları da etkiliyor ve bu noktada tüketiciler şayet ki gelirlerini enflasyon kadar artıramıyorlarsa davranışlarını yeni fiyatlara adapte olma istikametinde göstereceklerdir.



Reel ve nominal harcama talep etkisi…
Reel fiyat artışının eksi olduğu (nominal fiyat artışının enflasyonu yakalayamadığı) durumlarda tüketiciler ya ünite tüketimi azaltıp birebir harcamayı yapacaklardır, ya da tasarrufları devreye sokarak kasayı eriteceklerdir. Birincisi, gerçek tüketimi aslında azalttığı için ekonomiyi talep olgusu üzerinden yavaşlatır. Nominal olarak harcama birebir, fakat para daha bedelsiz ve azalan alım gücü ünite bazında aslında daha az tüketime yönlendiriyor. Elinizdeki parayla daha az mal ve hizmet talep edebiliyorsunuz. Otonom tüketimi azaltıcı tesiri açısından hanehalkının ekonomiyi katkısı azalır ve yavaşlama tesiri yapar. İkincisi; gerçek harcamaları tasarrufları devreye sokarak devam ettirirsiniz, lakin buradaki kaynak sonludur (en çok kişisel mevduat hesapları kadar). Bu da sürdürülebilir değildir.



İstihdam, daima gelir tesiri, Fed sıkılaşma dozajı… Tam istihdama giden süreçteki düzgünleşme olağan olarak hanehalkları açısından gelir durumunun da uyguna gitmesi açısından değerli. Uzun devirli bağlantıda ise enflasyon ile olan dengeyi NAIRU üzerinden (doğal işsizlik oranı, enflasyon yaratmayan işsizlik) olarak okumak gerekir. Phillips eğrisine nazaran işsizlik bu düzey üzerinde olduğunda enflasyon oranı düşecek, NAIRU altında ise enflasyon oranı yükselecek.



Fed’in ortaya çıkan istihdam, enflasyon, büyüme dinamikleri üzerinden bakıldığında ise çok sıkılaşarak büyümeyi sıkıştırma, ya da enflasyonun eğrisinin gerisinde epeyce kalan bir hareket ya da hareketsizlik yapıp enflasyon istikrarını bozma ihtimali mevcuttur. Büyüme risklerine karşın sıkılaşmadan geri adım atmayıp daha fazla evvelandirmesinde de bu perspektif yatmaktadır.



Sonuç?
Yükselen enflasyon ve bu oranda artış gösteremeyen fiyatlar hane halkını güç bir seçim yapmaya zorlayacaktır. 1. ihtimal hayat kalitesinden ödün verip bütçesine uygun davranış sergileyecektir. 2. ihtimal ise tasarruflarında azalmaya gidecek ve almış olduğu hizmet ve eserleri daha değerliye almayı kabul edecektir. Lakin 2. ihtimal hayli sürdürülebilir bir durum olmadığını belirtmek isteriz.

Kaynak Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı