Sembolik Düşünme Piaget'In Gelişim Dönemlerinden Hangisinde Ortaya Çıkmaktadır ?

Bengu

New member
Sembolik Düşünme Piaget'in Gelişim Dönemlerinden Hangisinde Ortaya Çıkar?

Jean Piaget, çocuk gelişimi üzerine yaptığı çalışmalarla modern psikolojinin temel taşlarını atmıştır. Piaget’in bilişsel gelişim teorisi, çocukların dünyayı nasıl algıladıkları ve düşündükleri üzerine derinlemesine bir bakış açısı sunar. Bu teoride, bilişsel gelişim dört ana dönemde gerçekleşir: sensomotor dönemi, ön işlem dönemi, somut işlem dönemi ve soyut işlem dönemi. Peki, sembolik düşünme, Piaget’in bu gelişim dönemlerinden hangisinde ortaya çıkar?

Sembolik Düşünme Nedir?

Sembolik düşünme, bir nesnenin ya da olayın zihinsel temsilinin yapılabilmesidir. Yani, bir çocuk somut bir nesneye ya da olaya ilişkin düşüncelerini soyut bir biçimde ifade edebilir. Sembolik düşünme sayesinde çocuklar, gerçek dünyada görmedikleri şeyler hakkında da düşünebilirler ve bu onların dil gelişimini, oyun aktivitelerini ve yaratıcılıklarını doğrudan etkiler.

Piaget, sembolik düşünmenin bilişsel gelişimde büyük bir öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Bu düşünme biçimi, çocukların sadece çevrelerindeki nesneleri ve olayları taklit etmekle kalmayıp, soyut düşünceler geliştirebilmelerine de olanak tanır.

Sembolik Düşünme Piaget’in Hangi Gelişim Döneminde Ortaya Çıkar?

Piaget’in gelişim dönemlerinden sembolik düşünme, ön işlem dönemi olarak adlandırılan ikinci dönemde ortaya çıkar. Bu dönem, 2 yaşından 7 yaşına kadar olan dönemi kapsar ve çocuğun zihinsel gelişiminde çok önemli bir aşamadır.

İlk başta çocuklar, somut nesnelerle oynarlar ve çevrelerini anlamlandırmaya başlarlar. Ancak zamanla, somut nesneleri zihinsel olarak temsil edebilmeye başlarlar. Bu, sembolik düşünmenin ilk belirtileridir. Çocuklar, bir kutuyu oyuncak araba olarak kullanabilir veya taşları yemek masası olarak hayal edebilirler. Bu tür hayali oyunlar, sembolik düşünmenin gelişmeye başladığını gösterir.

Sembolik Düşünme ve Dil Gelişimi

Piaget'in teorisine göre, sembolik düşünme dil gelişimiyle paralel bir şekilde ilerler. Çocuklar sembolik düşünme yeteneklerini kazandıkça, dil becerileri de hızla gelişir. Bu, çocukların dünyayı daha soyut bir şekilde düşünmelerine ve daha kompleks dil yapılarını kullanmalarına olanak tanır.

Örneğin, 3 yaşındaki bir çocuk, "Yıldızlar gökyüzünde parlıyor," gibi soyut cümleler kurmaya başlar. Bu, sembolik düşünme yeteneğinin geliştiğini gösterir. Çünkü çocuk burada, doğrudan gözlemlerinden öte, zihinsel bir imgeler dünyası yaratmakta ve bunu dil aracılığıyla ifade etmektedir.

Sembolik Düşünme ve Oyun

Sembolik düşünmenin bir diğer belirgin göstergesi de oyundur. Piaget, çocukların oyun yoluyla çevrelerini anladığını ve sembolik düşünmeyi geliştirdiklerini belirtmiştir. Özellikle "hayali oyunlar", sembolik düşünmenin güçlü bir göstergesidir. Örneğin, bir çocuk bir kutuyu araba olarak kullanırken, aslında sembolik bir şekilde kutuyu bir arabanın yerine koymaktadır. Bu, çocuğun düşüncelerini gerçek dünyadaki nesnelerle değil, soyut temsillerle ilişkilendirmeye başladığını gösterir.

Bundan daha da ilginci, çocuklar hayali arkadaşlar yaratabilir ya da bir oyuncak bebeği gerçek bir bebek gibi davranarak besleyebilirler. Bu tür oyunlar, çocuğun hayal gücünün ve sembolik düşünmesinin gelişmeye başladığını gösterir.

Sembolik Düşünmenin Diğer Dönemlerle İlişkisi

Piaget’in gelişimsel kuramında sembolik düşünme, ön işlem döneminde başlasa da, sonraki dönemlerde de önemli bir yer tutar. Örneğin, somut işlem döneminde (7-11 yaş arası), çocuklar daha soyut düşünme yeteneği kazansalar da sembolik düşünmeyi hâlâ kullanmaya devam ederler. Ancak, bu dönemde sembolik düşünme daha çok mantıklı, düzenli ve sistematik bir biçim alır.

Soyut işlem dönemine (12 yaş ve sonrası) gelindiğinde ise çocuklar, sembolik düşünmeyi çok daha ileri düzeyde kullanabilirler. Bu dönemde çocuklar, artık soyut kavramlarla daha özgür bir şekilde düşünmeye başlarlar. Örneğin, matematiksel işlemler ya da felsefi sorular üzerine düşünmek gibi soyut düşünceler, sembolik düşünmenin gelişmiş bir biçimi olarak kendini gösterir.

Sembolik Düşünme ve Sosyal Gelişim

Sembolik düşünmenin sosyal gelişimle de yakın bir ilişkisi vardır. Çocuklar, sembolik düşünme yoluyla diğer insanların düşüncelerini ve duygularını anlamaya başlarlar. Bu, empati geliştirmelerine yardımcı olur. Hayali oyunlar sırasında, bir çocuk diğer çocuğun yerine geçip onun düşüncelerini anlamaya çalışabilir. Bu tür oyunlar, çocuğun sosyal becerilerini ve duygusal zekâsını geliştirmesine yardımcı olur.

Sembolik Düşünme Eksikliği Ne Gibi Sonuçlar Doğurur?

Sembolik düşünme, çocukların bilişsel gelişiminde çok önemli bir aşamadır. Bu düşünme biçiminin eksik olduğu durumlar, çocuğun oyun ve dil gelişimini olumsuz etkileyebilir. Örneğin, sembolik düşünme eksik olan çocuklar hayali oyunlar oynamakta zorlanabilirler ve dil gelişimleri daha yavaş ilerleyebilir.

Ayrıca, sembolik düşünmenin gelişmemesi, çocuğun soyut kavramları anlamada güçlük yaşamasına yol açabilir. Bu da, matematik, mantık ve problem çözme gibi alanlarda ilerlemeyi zorlaştırabilir.

Sonuç

Sembolik düşünme, Piaget’in gelişim teorisinde önemli bir yer tutar ve ön işlem döneminde (2-7 yaş) çocuklar tarafından geliştirilir. Bu dönem, çocukların somut nesneleri zihinsel olarak temsil etmeye başladığı, dil gelişiminin hızlandığı ve hayal gücünün en aktif olduğu dönemdir. Piaget’in teorisi, çocukların bilişsel gelişim süreçlerinin birbiriyle nasıl etkileşime girdiğini anlamamıza yardımcı olur ve sembolik düşünmenin, çocukların dünyayı algılama şekillerinde büyük bir rol oynadığını gösterir.