celikci
New member
SEFER YÜKSEL
Manchester Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Bankacılık Programları Yöneticisi İsmail Ertürk, finansın dijitalleşmesi ve elektronik ödemelerin arttığı dünyada ödeme formlarının artık bir silah olarak kullanıldığı bir periyoda girildiğini söylemiş oldu. Bloomberg HT televizyonunda Sefer Yüksel’in hazırlayıp sunduğu Finansal Teknoloji programına konuk olan Ertürk, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası uygulanan yaptırımları hatırlatarak, “Son 10 yıldır gelişen dijital para, elektronik para ve Çin’in bilhassa teknolojik olarak dijital parada yükselmesi jeopolitik durumu da değiştirdi. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar 10 yıl evvel olsaydı tesiri epeyce daha farklı olurdu. Ancak artık alternatifler var. Bilhassa global ödemelere ulaşım açısından. Rusya içerisindeki ödemelerin Mastercard ya da Visa yüklü olması Rusya’yı daha da etkileyecek. Bu yüzden Rusya’nın kendi ödeme metodu Mir’i ya da Türkiye’nin kendi ödeme usulü TROY’u desteklemesi , büyütmeye çalışması bu çeşit jeopolitik risklerden dolayı kendi ülkende ödemeler ağının sağlam olması ve o ülkenin finansal kuruluşlarının yönettiği bir ödemeler ağının ne kadar kıymetli olduğunu ortaya çıkartıyor” dedi.
Türkiye’nin durumunun ve jeopolitik risklerinin, Rusya’dan farklı olduğunu vurgulayan Ertürk şu biçimde devam etti: “Fakat bu vakitte yaşananlar gösteriyor ki ödemeler, finansın ve bilhassa dijitalleşen finansın, elektronik ödemelerin arttığı bir devirde, silah olarak kullanılabilecek bir duruma geldi. Rastgele bir niçinle iki ülke içinde uyuşmazlık olduğunda artık, gücü elinde tutan finans sistemi onu kullanabilecek. Lakin bunlardan bağımsız olarak da esasen bir iktisadın güçlenebilmesi için ödemeler altyapısının güzel olması gerekiyor. Yani hem inançlı tıpkı vakitte teknolojik olarak ileri seviyede ödemeler sisteminin olması, o ülkenin kendisinin denetim ettiği şirketlerin o ülkede denetlendiği, sahipliğinin o ülkede olduğu bir ödemeler sisteminin değeri artık fazlaca arttı. TROY ile ilgili tabi Türkiye’deki durum farklı. Türkiye’de iktisat her vakit açıktı, rekabet vardı. Tabi bunu yaparken, ‘Ben kendi elektronik ödeme sistemimi geliştireceğim’ diye ayrıcalıklar verip tekelleştirme durumuna da getirmemek lazım. Milletlerarası rekabet her vakit kıymetli ancak milletlerarası rekabet ortasında sizin de kendi ülkenizde ödeme sisteminizi rekabetçi bir biçimde yaratmanız gerekiyor. O niçinle TROY’a rakip olacak bir daha Türk bir ödemeler sisteminin, kart sisteminin geliştirilmesinde fayda var. Bunu Çin’de de görüyoruz. Her ne kadar AliPay kuvvetli olsa da onun karşısında Çin hükümeti WeChat’i koydu. İki büyük bir biri ile rekabet ediyor.”
“Fintechler için yeni bir periyoda giriliyor”
Dünya genelinde fintechlerin fiyatlamalarına da değinen Ertürk, son periyotta global manada fintechlerin değerlemelerinde bir balon olduğunu ve bunların bir kısmının kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Yeni teknolojilere yatırımların kesinlikle olacağını lakin dikkatli olunması gerektiğini tabir eden Ertürk, “Almanya’daki Wirecard skandalı buna en hoş örneklerden biri. Avrupa’da fintech dalı için önemli bir alarm yarattı. Birebir biçimde finteche en çok takviye veren değerli fintech merkezlerinden biri olan İngiltere’de de emsal olaylar yaşandı. Bu niçinle Almanya’da N26’nın büyümesini Alman Hükümeti denetim edilebilir seviyede tutmak istiyor. Müşteri sayısını hayli süratli artırmasına müsaade vermiyor. Bu gelişmelerden dolayı büyük ülkelerde artık fintech şirketlerinin Borsa bedelleri ve büyüme modelleri üzerine düzenleyiciler daha dikkatli. ABD’de covidden daha sonra da o değerlemelerde bir düzeltme oldu aslına bakarsanız. Yardımların halka ulaşmasında fintech şirketlerinin kâfi olmadığı ortaya çıktı. Fintech şirketleri için yeni bir periyoda girildiğinden kelam edebiliriz. Bu yeni periyotta fintech şirketleri artık ‘Ne kadar para kazanıyor, büyümeleri ne kadar gerçek ne kadar değil?’ üzere mevzular öne çıkmaya başladı. Bütün bu sebeplerden dolayı da değerlemeleri daha gerçekçi sayılara oturuyor diye düşünüyorum” dedi.
“Fintechler finans ekosisteminde yeni ortaklar bulmalı”
Fintechlerin finansal kapsayıcılığı arttıracaklarına yönelik hayli kuvvetli öyküleri olduğunu ve düzenleyicilerin, siyasalların bu kıssadan hoşlandıklarını kaydeden Ertürk, öte yandan fintechlerin finans ekosisteminde yeni ortaklar araması gerektiğini söylemiş oldu. Bu hususa dair bir rapor yazdığını ve bu rapor çerçevesinde İrlanda’da teşebbüsler başlatacaklarını belirten Ertürk şunları söylemiş oldu: “Yazığım rapor, fintechlerin Credit Union’larla (Kredi Kooparatifleri) iştiraklerinin karlı olacağına dair. Şöyle ki, kendilerine yeni ortaklar aramalı. Finans dalı yalnızca büyük bankalardan oluşmuyor. Credit Union denilen, kredi kooperatifler diyebileceğimiz kurumlar, finansa erişmekte kuvvetlik çeken alt gelir kümelerine finansal hizmet veren bir ağ. Dünyada müşteri sayısı yalnızca 300 milyon. ABD’de 1.5 trilyon etkinleri var. Nüfusun yüzde 56’sının kredi kooparatifinde mevduatı var. İrlanda’da bu oran neredeyse nüfusun yüzde 100’üne ulaşıyor. Bu kurumlar, pandemiden daha sonra belirli niçinlerle ellerindeki fonları krediye dönüştüremiyorlar. Öte yandan fintechlerin en büyük zaafları ise fon toplama tarafında. Benim teklifim fintechlerin bankacılık haricindeki toplumsal gaye güden kredi kooperatifleri üzere kurumlarla akıllı işbirliklerine girmeleri ve bu yolla yeni büyüme kanalları bulmaları.”
Manchester Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Bankacılık Programları Yöneticisi İsmail Ertürk, finansın dijitalleşmesi ve elektronik ödemelerin arttığı dünyada ödeme formlarının artık bir silah olarak kullanıldığı bir periyoda girildiğini söylemiş oldu. Bloomberg HT televizyonunda Sefer Yüksel’in hazırlayıp sunduğu Finansal Teknoloji programına konuk olan Ertürk, Rusya’nın Ukrayna’yı işgali daha sonrası uygulanan yaptırımları hatırlatarak, “Son 10 yıldır gelişen dijital para, elektronik para ve Çin’in bilhassa teknolojik olarak dijital parada yükselmesi jeopolitik durumu da değiştirdi. Rusya’ya uygulanan yaptırımlar 10 yıl evvel olsaydı tesiri epeyce daha farklı olurdu. Ancak artık alternatifler var. Bilhassa global ödemelere ulaşım açısından. Rusya içerisindeki ödemelerin Mastercard ya da Visa yüklü olması Rusya’yı daha da etkileyecek. Bu yüzden Rusya’nın kendi ödeme metodu Mir’i ya da Türkiye’nin kendi ödeme usulü TROY’u desteklemesi , büyütmeye çalışması bu çeşit jeopolitik risklerden dolayı kendi ülkende ödemeler ağının sağlam olması ve o ülkenin finansal kuruluşlarının yönettiği bir ödemeler ağının ne kadar kıymetli olduğunu ortaya çıkartıyor” dedi.
Türkiye’nin durumunun ve jeopolitik risklerinin, Rusya’dan farklı olduğunu vurgulayan Ertürk şu biçimde devam etti: “Fakat bu vakitte yaşananlar gösteriyor ki ödemeler, finansın ve bilhassa dijitalleşen finansın, elektronik ödemelerin arttığı bir devirde, silah olarak kullanılabilecek bir duruma geldi. Rastgele bir niçinle iki ülke içinde uyuşmazlık olduğunda artık, gücü elinde tutan finans sistemi onu kullanabilecek. Lakin bunlardan bağımsız olarak da esasen bir iktisadın güçlenebilmesi için ödemeler altyapısının güzel olması gerekiyor. Yani hem inançlı tıpkı vakitte teknolojik olarak ileri seviyede ödemeler sisteminin olması, o ülkenin kendisinin denetim ettiği şirketlerin o ülkede denetlendiği, sahipliğinin o ülkede olduğu bir ödemeler sisteminin değeri artık fazlaca arttı. TROY ile ilgili tabi Türkiye’deki durum farklı. Türkiye’de iktisat her vakit açıktı, rekabet vardı. Tabi bunu yaparken, ‘Ben kendi elektronik ödeme sistemimi geliştireceğim’ diye ayrıcalıklar verip tekelleştirme durumuna da getirmemek lazım. Milletlerarası rekabet her vakit kıymetli ancak milletlerarası rekabet ortasında sizin de kendi ülkenizde ödeme sisteminizi rekabetçi bir biçimde yaratmanız gerekiyor. O niçinle TROY’a rakip olacak bir daha Türk bir ödemeler sisteminin, kart sisteminin geliştirilmesinde fayda var. Bunu Çin’de de görüyoruz. Her ne kadar AliPay kuvvetli olsa da onun karşısında Çin hükümeti WeChat’i koydu. İki büyük bir biri ile rekabet ediyor.”
“Fintechler için yeni bir periyoda giriliyor”
Dünya genelinde fintechlerin fiyatlamalarına da değinen Ertürk, son periyotta global manada fintechlerin değerlemelerinde bir balon olduğunu ve bunların bir kısmının kaçınılmaz olduğunu vurguladı. Yeni teknolojilere yatırımların kesinlikle olacağını lakin dikkatli olunması gerektiğini tabir eden Ertürk, “Almanya’daki Wirecard skandalı buna en hoş örneklerden biri. Avrupa’da fintech dalı için önemli bir alarm yarattı. Birebir biçimde finteche en çok takviye veren değerli fintech merkezlerinden biri olan İngiltere’de de emsal olaylar yaşandı. Bu niçinle Almanya’da N26’nın büyümesini Alman Hükümeti denetim edilebilir seviyede tutmak istiyor. Müşteri sayısını hayli süratli artırmasına müsaade vermiyor. Bu gelişmelerden dolayı büyük ülkelerde artık fintech şirketlerinin Borsa bedelleri ve büyüme modelleri üzerine düzenleyiciler daha dikkatli. ABD’de covidden daha sonra da o değerlemelerde bir düzeltme oldu aslına bakarsanız. Yardımların halka ulaşmasında fintech şirketlerinin kâfi olmadığı ortaya çıktı. Fintech şirketleri için yeni bir periyoda girildiğinden kelam edebiliriz. Bu yeni periyotta fintech şirketleri artık ‘Ne kadar para kazanıyor, büyümeleri ne kadar gerçek ne kadar değil?’ üzere mevzular öne çıkmaya başladı. Bütün bu sebeplerden dolayı da değerlemeleri daha gerçekçi sayılara oturuyor diye düşünüyorum” dedi.
“Fintechler finans ekosisteminde yeni ortaklar bulmalı”
Fintechlerin finansal kapsayıcılığı arttıracaklarına yönelik hayli kuvvetli öyküleri olduğunu ve düzenleyicilerin, siyasalların bu kıssadan hoşlandıklarını kaydeden Ertürk, öte yandan fintechlerin finans ekosisteminde yeni ortaklar araması gerektiğini söylemiş oldu. Bu hususa dair bir rapor yazdığını ve bu rapor çerçevesinde İrlanda’da teşebbüsler başlatacaklarını belirten Ertürk şunları söylemiş oldu: “Yazığım rapor, fintechlerin Credit Union’larla (Kredi Kooparatifleri) iştiraklerinin karlı olacağına dair. Şöyle ki, kendilerine yeni ortaklar aramalı. Finans dalı yalnızca büyük bankalardan oluşmuyor. Credit Union denilen, kredi kooperatifler diyebileceğimiz kurumlar, finansa erişmekte kuvvetlik çeken alt gelir kümelerine finansal hizmet veren bir ağ. Dünyada müşteri sayısı yalnızca 300 milyon. ABD’de 1.5 trilyon etkinleri var. Nüfusun yüzde 56’sının kredi kooparatifinde mevduatı var. İrlanda’da bu oran neredeyse nüfusun yüzde 100’üne ulaşıyor. Bu kurumlar, pandemiden daha sonra belirli niçinlerle ellerindeki fonları krediye dönüştüremiyorlar. Öte yandan fintechlerin en büyük zaafları ise fon toplama tarafında. Benim teklifim fintechlerin bankacılık haricindeki toplumsal gaye güden kredi kooperatifleri üzere kurumlarla akıllı işbirliklerine girmeleri ve bu yolla yeni büyüme kanalları bulmaları.”