celikci
New member
Rusya krizi ve besin üretimi… Küresel besin meblağlarının bir müddetdir savaş mekaniklerinden etkilendiğini ve etkilenmeye de devam edeceğini belirtiyoruz. Bunun en kıymetli sebebi elbette arz şartlarındaki bozulma. Bilhassa savaş bölgesinin ilgilendirdiği alanların ziraî üretim yoğunluğu, göç vs. üzere niçinler itibariyle ekimde kuvvetlik ve buna bağlı arz açığı manasına gelecek. Bir başka kritik bahis da ziraî girdilerle alakalıdır. Bu süreçte, ziraî verimlilik açısından kullanılan kalemlerin hem döviz kaynaklı fiyatlara sahip olmaları, tıpkı vakitte güç girdi fiyatından direkt olarak etkilenmeleri üretim maliyetlerini ve meblağlarını yükseltiyor. bahsetmiş olduğumiz girdilerin başında gübre, ulaştırma ve ziraî kimyasallar geliyor. Güç meblağlarından direkt bir etkilenme kelam konusu.
Girdi tesiri, petrol fiyatlarıyla alakası… tutarların savaştan evvel de yükselen trend içerisinde olduğu ziraî girdilerde, Rusya kriziyle birlikte daha fazla yükseliş kelam konusudur. Bu durum, arz güvenliği ve yaptırımlar üzere ögelerle birleştiğinde tesirini artıracaktır. Şu anda güç fiyatlarından gelen etkiyi de içine alan gübre fiyatlarında, besin meblağlarını itici bir güç oluşturma eğilimi vardır. Buna ek olarak, gübre üretiminden kullanılan potas hususunun global üretim ağı kıymetli. niçini de Rusya ve Belarus’un bu piyasanın belirleyici üreticileri ve ihracatçıları olmasıdır ki, bu oyuncular çekildiğinde piyasada önemli bir üretim açığı oluşacaktır.
Şöyle ki; Potas, bitki büyümesini desteklemek, mahsul randımanını ve hastalık direncini artırmak ve su müdafaasını geliştirmek için evvela gübrelerde (yaklaşık %95) kullanılır. Dört ülke (Kanada, Rusya, Beyaz Rusya ve Çin) 2020’de dünya potasyum üretiminin yaklaşık %80’ini oluşturuyordu. Üç ülke (Kanada, Beyaz Rusya ve Rusya) 2019’da memleketler arası ticareti yapılan potasyumun %79’unu oluşturdu. Potas fiyatları 2012’den 2017’nin birinci yarısına kadar düşüşteydi. 2017’nin ikinci yarısında fiyatlar artmaya başladı ve sonunda 2019’un başında 275 ABD$/tona ulaştı ve sonunda istikrarlı bir biçimde düşüş göstererek yaklaşık 200 ABD$/tona geriledi.
Gübre imalinde kullanılan potas hususunun ülkelere bakılırsa üretim ölçüsü ve yüzdesel dağılımı… Kaynak: Natural Resources Canada
Gıda güvenliğine karşı tedbirler ve global arz açığı sorunu… Gıda fiyatlarındaki göstergeler ve Rusya ile alakalı dinamiklerin ülkelerin de muhtemel bir global arz açığına karşı kendi besin güvenliklerini sağlama arzunu, krizin direkt coğrafyasında olmayan ülkeler açısından da ihracat, ithalat ağı üzerinden tesir alanı yaratıyor. Yani Rusya ve Ukrayna’ya coğrafik olarak uzak olan üretici – tüketici ülkeler de meydana gelecek besin krizinden ve enflasyonundan etkilenecekler. Bilhassa, ihracat kısıtları, besin tarifelerinin artırılması ve üretimin iç pazara yönlendirilmesi üzere uygulamaları görmekteyiz.
Rusya ile Ukrayna içindeki savaş, kıtlık, yükselen fiyatlar ve Rus gübresine muhtemel bir sıkışma konusunda paniğe yol açtı. Bu, Asya’dan Amerika’ya ihracat kısıtlamalarını tetiklerken, Avrupa Birliği besin güvenliğini sağlamak için tarım siyasetine “bütünsel yaklaşım” getireceğinin sinyalini verdi. Kimi tedbir ve gelişmelere bakacak olursak;
En büyük ham palm yağı üreticisi Endonezya, cari fiyatlarla 375$ olan ihracat vergilerini ton başına 675$’a yükseltiyor. Daha yüksek vergiler, şirketlerin iç piyasaya arz sağlamasını daha karlı hale getirecek.
Soya fasulyesi küspesi ve yağının 1 numaralı nakliyecisi olan Arjantin, tüccarların ihracat için kargo kaydetmesini engelliyor, bu çoklukla yaklaşan bir vergi artışına işaret ediyor. Ülke ayrıyeten buğday sürece sanayisini sübvanse ediyor ve sığır eti ihracatını dizginlemekle tehdit ediyor. Her ikisinde de global satışlarda üst sıralarda yer alıyor.
Mısır un, mercimek ve buğday üzere temel besin hususlarının ihracatını üç ay boyunca yasaklıyor. En kalabalık Arap ülkesi, makarna için tahıla ve on milyonlarca insanı besleyen bir ekmek sübvansiyon programına güvenen en büyük buğday ithalatçısı.
Brezilya’da, çiftçiler muhtaçlık duydukları gübreleri alamıyor zira perakendeciler fiyat teklifleri vermek konusunda isteksizler.
Dünyanın en büyük besin ithalatçılarından biri olan Çin’de, alıcılar, Rusya ve Ukrayna’dan daha az mahsul sevkiyatının tahıllar için global bir kapışmayı başlatabileceği kaygılarıyla ABD mısır ve soya fasulyesi alımlarını durduruyor.
Türkiye’de ayçiçek yağı fiyatlarının yükseleceği kaygıları marketlerde kuyruklara niye oldu.
Ukrayna’nın kendi ortasında de, birtakım büyük kentlerde besin kasveti yaşanıyor.
Ziraî girdi ve besin fiyatları karşılaştırmaları… Üst panelde Kuzey Amerika üre ve gübre fiyat endeksleri ve Bloomberg emtia fiyat endeksi yer almaktadır. Alt panelde ise global palm yağı, soya fasulyesi küspesi, soya yağı ve buğday fiyatları bulunmaktadır. Kaynak: Bloomberg
AB boyutu… Ukrayna’daki savaşın, hem AB’de tıpkı vakitte global olarak tarım kesiminin piyasa durumu üzerinde potansiyel olarak değerli bir tesiri olabilir. Ticaret açısından AB, Rusya ve Ukrayna’dan hayvan yemi, gübre, ham petrol ve doğal gaz dahil olmak üzere bir dizi değerli emtia ve ziraî girdi ithal etmektedir. AB’nin Ukrayna ve Rusya’ya yaptığı kümes hayvanları ve domuz eti eserleri, şaraplar ve alkollü içkiler üzere ihracatları da etkilenebilir. Etkilenen dalların birden fazla, çok hava şartları, yüksek girdi meblağları ve ticaret dalgalanmaları üzere faktörler niçiniyle aslına bakarsan baskı altında.
Sonuç? Ukrayna’nın işgali, emtia piyasalarını sarstı ve ülkeler, tahıl ve yemeklik yağ istifleyerek yahut daha büyük hasadı teşvik ederek karşılık verdi. Dünya, buğday için Ukrayna ve Rusya’ya büyük ölçüde bağımlı biçimde, bu ülkeler global ticaretin dörtte birini oluşturuyor. Dünyanın dört bir yanındaki uluslar, global bir besin krizi tehdidine uyanıyor ve kendi kaynaklarını garanti altına almak için adımlar atıyor. Rusya ile Ukrayna içindeki savaş, kıtlık, yükselen fiyatlar ve Rus gübresinde muhtemel bir arz sıkışması konusunda paniğe yol açtı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ticareti alt üst ettikten ve temel besin unsurlarının meblağlarını süratle artırdıktan daha sonra, hükümetler lokal besin arzını korumak için adımlar atıyor. Covid-19 pandemisi, kıtlık telaşlarını artırdığı için son senelerda aslına bakarsanız artan muhafazacı tedbirler, global besin ticareti için daha makus haberler getirebilir ve besin enflasyonu üzerinde baskı yaratabilir.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı
Girdi tesiri, petrol fiyatlarıyla alakası… tutarların savaştan evvel de yükselen trend içerisinde olduğu ziraî girdilerde, Rusya kriziyle birlikte daha fazla yükseliş kelam konusudur. Bu durum, arz güvenliği ve yaptırımlar üzere ögelerle birleştiğinde tesirini artıracaktır. Şu anda güç fiyatlarından gelen etkiyi de içine alan gübre fiyatlarında, besin meblağlarını itici bir güç oluşturma eğilimi vardır. Buna ek olarak, gübre üretiminden kullanılan potas hususunun global üretim ağı kıymetli. niçini de Rusya ve Belarus’un bu piyasanın belirleyici üreticileri ve ihracatçıları olmasıdır ki, bu oyuncular çekildiğinde piyasada önemli bir üretim açığı oluşacaktır.
Şöyle ki; Potas, bitki büyümesini desteklemek, mahsul randımanını ve hastalık direncini artırmak ve su müdafaasını geliştirmek için evvela gübrelerde (yaklaşık %95) kullanılır. Dört ülke (Kanada, Rusya, Beyaz Rusya ve Çin) 2020’de dünya potasyum üretiminin yaklaşık %80’ini oluşturuyordu. Üç ülke (Kanada, Beyaz Rusya ve Rusya) 2019’da memleketler arası ticareti yapılan potasyumun %79’unu oluşturdu. Potas fiyatları 2012’den 2017’nin birinci yarısına kadar düşüşteydi. 2017’nin ikinci yarısında fiyatlar artmaya başladı ve sonunda 2019’un başında 275 ABD$/tona ulaştı ve sonunda istikrarlı bir biçimde düşüş göstererek yaklaşık 200 ABD$/tona geriledi.
Gübre imalinde kullanılan potas hususunun ülkelere bakılırsa üretim ölçüsü ve yüzdesel dağılımı… Kaynak: Natural Resources Canada
Gıda güvenliğine karşı tedbirler ve global arz açığı sorunu… Gıda fiyatlarındaki göstergeler ve Rusya ile alakalı dinamiklerin ülkelerin de muhtemel bir global arz açığına karşı kendi besin güvenliklerini sağlama arzunu, krizin direkt coğrafyasında olmayan ülkeler açısından da ihracat, ithalat ağı üzerinden tesir alanı yaratıyor. Yani Rusya ve Ukrayna’ya coğrafik olarak uzak olan üretici – tüketici ülkeler de meydana gelecek besin krizinden ve enflasyonundan etkilenecekler. Bilhassa, ihracat kısıtları, besin tarifelerinin artırılması ve üretimin iç pazara yönlendirilmesi üzere uygulamaları görmekteyiz.
Rusya ile Ukrayna içindeki savaş, kıtlık, yükselen fiyatlar ve Rus gübresine muhtemel bir sıkışma konusunda paniğe yol açtı. Bu, Asya’dan Amerika’ya ihracat kısıtlamalarını tetiklerken, Avrupa Birliği besin güvenliğini sağlamak için tarım siyasetine “bütünsel yaklaşım” getireceğinin sinyalini verdi. Kimi tedbir ve gelişmelere bakacak olursak;
En büyük ham palm yağı üreticisi Endonezya, cari fiyatlarla 375$ olan ihracat vergilerini ton başına 675$’a yükseltiyor. Daha yüksek vergiler, şirketlerin iç piyasaya arz sağlamasını daha karlı hale getirecek.
Soya fasulyesi küspesi ve yağının 1 numaralı nakliyecisi olan Arjantin, tüccarların ihracat için kargo kaydetmesini engelliyor, bu çoklukla yaklaşan bir vergi artışına işaret ediyor. Ülke ayrıyeten buğday sürece sanayisini sübvanse ediyor ve sığır eti ihracatını dizginlemekle tehdit ediyor. Her ikisinde de global satışlarda üst sıralarda yer alıyor.
Mısır un, mercimek ve buğday üzere temel besin hususlarının ihracatını üç ay boyunca yasaklıyor. En kalabalık Arap ülkesi, makarna için tahıla ve on milyonlarca insanı besleyen bir ekmek sübvansiyon programına güvenen en büyük buğday ithalatçısı.
Brezilya’da, çiftçiler muhtaçlık duydukları gübreleri alamıyor zira perakendeciler fiyat teklifleri vermek konusunda isteksizler.
Dünyanın en büyük besin ithalatçılarından biri olan Çin’de, alıcılar, Rusya ve Ukrayna’dan daha az mahsul sevkiyatının tahıllar için global bir kapışmayı başlatabileceği kaygılarıyla ABD mısır ve soya fasulyesi alımlarını durduruyor.
Türkiye’de ayçiçek yağı fiyatlarının yükseleceği kaygıları marketlerde kuyruklara niye oldu.
Ukrayna’nın kendi ortasında de, birtakım büyük kentlerde besin kasveti yaşanıyor.
Ziraî girdi ve besin fiyatları karşılaştırmaları… Üst panelde Kuzey Amerika üre ve gübre fiyat endeksleri ve Bloomberg emtia fiyat endeksi yer almaktadır. Alt panelde ise global palm yağı, soya fasulyesi küspesi, soya yağı ve buğday fiyatları bulunmaktadır. Kaynak: Bloomberg
AB boyutu… Ukrayna’daki savaşın, hem AB’de tıpkı vakitte global olarak tarım kesiminin piyasa durumu üzerinde potansiyel olarak değerli bir tesiri olabilir. Ticaret açısından AB, Rusya ve Ukrayna’dan hayvan yemi, gübre, ham petrol ve doğal gaz dahil olmak üzere bir dizi değerli emtia ve ziraî girdi ithal etmektedir. AB’nin Ukrayna ve Rusya’ya yaptığı kümes hayvanları ve domuz eti eserleri, şaraplar ve alkollü içkiler üzere ihracatları da etkilenebilir. Etkilenen dalların birden fazla, çok hava şartları, yüksek girdi meblağları ve ticaret dalgalanmaları üzere faktörler niçiniyle aslına bakarsan baskı altında.
Sonuç? Ukrayna’nın işgali, emtia piyasalarını sarstı ve ülkeler, tahıl ve yemeklik yağ istifleyerek yahut daha büyük hasadı teşvik ederek karşılık verdi. Dünya, buğday için Ukrayna ve Rusya’ya büyük ölçüde bağımlı biçimde, bu ülkeler global ticaretin dörtte birini oluşturuyor. Dünyanın dört bir yanındaki uluslar, global bir besin krizi tehdidine uyanıyor ve kendi kaynaklarını garanti altına almak için adımlar atıyor. Rusya ile Ukrayna içindeki savaş, kıtlık, yükselen fiyatlar ve Rus gübresinde muhtemel bir arz sıkışması konusunda paniğe yol açtı. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ticareti alt üst ettikten ve temel besin unsurlarının meblağlarını süratle artırdıktan daha sonra, hükümetler lokal besin arzını korumak için adımlar atıyor. Covid-19 pandemisi, kıtlık telaşlarını artırdığı için son senelerda aslına bakarsanız artan muhafazacı tedbirler, global besin ticareti için daha makus haberler getirebilir ve besin enflasyonu üzerinde baskı yaratabilir.
Kaynak: Tera Yatırım
Hibya Haber Ajansı